Ernie Els và nỗi niềm ở Presidents Cup 2019

Đảm nhận vai trò đội trưởng trong cuộc đối đầu trên sân Royal Melbourne (Australia), Els đối diện thách thức lớn bậc nhất trong sự nghiệp. Đó là phải phá thế thống trị của tuyển Mỹ với 10 chiến thắng, một hòa và một thua, ở giải đồng đội được tổ chức định kỳ hai năm.

Xét về yếu tố sân bãi, Els là chuyên gia ở Royal Melbourne. Trên mặt sân kiểu ven biển lai công viên có fairway cứng và green nhanh, ông đoạt cúp ba lần liên tiếp ở Heineken Classic thuộc giải golf chuyên nghiệp Australia trong giai đoạn 2002-2004, và về nhì năm 2005.

Về lực lượng, ông có ba đấu thủ người bản xứ thuộc hàng ngôi sao thế giới gồm Adam Scott, Marc Leishman và Cameron Smith. Đây là những người hiểu rõ Royal Melbourne. Và dù có đến bảy tân binh trong đội ngũ 12 người, Els vẫn có quyền tự tin bởi rất nhiều trong số đó, như Abraham Ancer, Joaquin Niemann, hay Im Sungjae với biệt danh “Iron man”, đang bay cao ở PGA Tour.

Els, với 19 danh hiệu PGA Tour trong đó có bốn major, đã trải qua tám kỳ Presidents Cup từ 1996 đến 2013. Trong thời gian ấy, ông là thành viên đội hình chiến thắng năm 1998 cũng trên sân Royal Melbourne. Đó cũng là thắng lợi duy nhất của tuyển Quốc tế. Sở hữu “địa lợi, nhân hòa” ở lần thứ 13, Els hợp tác với 15th Club để tối ưu hóa đội hình. 15th Club là đơn vị cung cấp dữ liệu tư vấn cho tuyển châu Âu lội ngược dòng thắng tuyển Mỹ ở Ryder Cup 2018 trên sân Le Golf National. Khi ấy, đội trưởng Thomas Bjorn nói về 15th Club rằng: “Hãy bám sát kế hoạch! Những người này đóng vai trò quan trọng. Cảm ơn các bạn đã làm việc cật lực giúp chúng tôi”.

Theo phương pháp cũ, cặp đấu hình thành dựa trên các tiêu chí như hòa khí hiện tại, yếu tố đồng hương hoặc kinh nghiệm. Với sự tư vấn của 15th Club trên bàn chiến lược, Els nghiền ngẫm dữ liệu để tìm ra các giải pháp ghép cặp của đội nhà. Các cặp đấu được đưa ra từ phân tích bằng công nghệ của đơn vị tư vấn khác với kì vọng của Els lẫn tuyển thủ thành viên. Ông nói: “Những con số không hề khớp với những gì tôi mong đợi. Thật buồn cười. Trong nhiều trường hợp, những người tôi muốn ghép chung thì số liệu cho thấy họ không tương thích với nhau”.

Một năm trước trên sân Le Golf National, tuyển châu Âu bị dẫn 1-3 sau phiên khai màn. Đội trưởng Bjorn phải chọn “bám sát kế hoạch, hoặc điều chỉnh theo tình thế”. Anh quyết định theo kế hoạch và đội nhà thắng 4-0 ở phiên tiếp theo. Khi kết thúc ngày thứ ba, đội châu Âu dẫn 10-6, rồi thắng thêm bảy trận đơn và đoạt cúp ở điểm 17,5-10,5. Ở cuộc lội ngược dòng ngoạn mục đó, các cặp đấu có sự hậu thuẫn của dữ liệu là Francesco Molinari – Tommy Fleetwood, Henrik Stenson – Justin Rose, Rory McIlroy – Ian Poulter.

Els cho biết: “Truyền đạt lại kết quả đó cho các thành viên thật khó. Bạn biết đấy, một số người muốn đánh cùng nhau nhưng tôi cho họ thấy không hợp rơ. Nhưng thật tốt là lần này họ thực sự lắng nghe và tuân thủ quyết định của tôi, khác với sự đồng thuận một cách gượng ép ở những kỳ trước”.

Công bố đội hình ở thể thức four-ball khai cuộc, Els đưa ra năm tân binh và năm cựu binh, người cũ kèm người mới. Với cách bố trí này, tuyển Quốc tế thắng bốn trong năm trận đầu tiên của giải, dẫn trước ở tỷ số 4-1.

Cũng dựa trên dữ liệu cho năm trận của nội dung foursome vốn là thế mạnh của Mỹ, Els tiếp tục tung chín đấu thủ trong đội hình ngày đầu, trộn cặp đấu, thay C.T. Pan bằng Cameron Smith. Kết quả là tuyển đa quốc gia có hai trận thắng và một trận hòa, dẫn trước ở tỉ số 6,5-3,5. Sự phối hợp C.T. Pan-Hideki Matsuyama là nước cờ hợp lý của Els. Ngày đầu, cặp đấu này mang về trọn một điểm cho đội nhà. Ở ngày thứ ba trong lượt four-ball buổi sáng, họ lại tái xuất và tiếp tục thắng. Khi hai bên kết thúc 18 trận, đoàn quân của Els dẫn 10-8. Đây là lần thứ ba trong lịch sử Presidents Cup, tuyển Quốc tế dẫn trước Mỹ sau ba phiên đấu.

Theo số liệu của 15th Club, Ancer là quân cờ quan trọng khi đứng đầu về các chỉ số trong các phương án bố trí nhân sự. Đối chiếu thực tế, chính Ancer là tuyển thủ đạt nhiều điểm nhất trong cho tuyển Quốc tế, với 3,5 điểm qua năm trận. “Người sắt” Im cũng đạt thành tích tương tự ở lần đầu dự Presidents Cup. Khi phát biểu sau mỗi ngày thi đấu, Els liên tục nhấn mạnh vào việc “bám sát kế hoạch”. Mỗi lần diễn đạt có khác nhau, nhưng ông luôn ngụ ý rằng “chúng tôi đã đi lối này và sẽ tiếp tục bước tới”.

Mọi thứ thuận lợi, nhưng Els lại thiếu yếu tố “thiên thời” ở đoạn đường cuối. Khi tất cả 12 thành viên đội nhà ra sân đấu tay đôi với tuyển Mỹ hôm 15/12, ông chỉ còn trông vào nỗ lực của từng người. Ancer chưa thua kể từ đầu giải, nhưng trong trận cuối gặp Tiger Woods, anh thúc thủ sau 16 hố.

Năm trận đơn tiếp theo, tuyển Quốc tế mới có phần thắng đầu tiên nhờ công Im. Họ tiếp tục thua ở ba trận kế sau, đều trong những hố cuối. Trước đó, Els đã cảnh báo điểm yếu này. Ở trận áp chót, khi Matt Kuchar vượt Louis Oosthuizen bằng 1up ở hố 17, mọi hy vọng của Els và tuyển Quốc tế tan thành mây khói vì đối phương chắc chắn đạt điểm tối thiểu 15,5 để lấy Cup dù Kuchar có thua ở hố 18.

Khi Woods chìm trong vòng tay mừng chiến thắng của các đồng đội ở hố 17, Els ngồi bất động trên chiếc xe điện riêng. Kuchar thực hiện cú gạt hợp thức hóa chiến thắng của Mỹ, Els nói nhỏ vào chiếc micro cài trên áo rồi lặng lẽ lái xe đi.

Trong cuộc họp báo kết thúc giải, ông nói: “Các bạn và dư luận sẽ đặt nhiều câu hỏi về sai lầm trong việc bố trí quân qua các thể thức và thời điểm thi đấu. Nhưng tôi hoàn toàn theo kế hoạch. Có điều nó không hoàn toàn hiệu quả. Đội của tôi đã trượt chân trong gang tấc”.

Tuyển Mỹ sẽ đóng vai trò chủ nhà Presidents Cup kì thứ 14 được tổ chức trên sân Quail Hollow, bang North Carolina vào cuối tháng 9/2021.

Quốc Huy (theo PGA Tour)